Geçtiğimiz hafta içerisinde <a fr-original-style="" href="https://www.semafor.com/article/10/22/2023/a-global-news-nonprofit-wooed-top-foundations-with-exaggerated-reach" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Semafor’un yayınladığı bir haber</a>, medya konusunda son dönemde gündemde olan birden çok konuyu içermesi sebebiyle dikkatimi çekti. Haberin başrolünde Global Press Journal isimli bir yayın ve yayının okunma sayılarını şişirmesi iddiası vardı.<a fr-original-style="" href="https://globalpressjournal.com/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Global Press Journal</a>, 2006’da kurulan Global Press isimli kâr amacı gütmeyen kurumun yayını. Bu kurumun amacı Batı medyasının dünyanın farklı yerlerine “paraşüt gazeteciliği” yapmasına karşı farklı ülkelerde gazetecilere hem eğitim hem de iş imkânı sağlayarak onların kendi ülkelerine dair haberler üretmelerini ve bunları yaygınlaştırmalarını sağlamayı hedefliyor. Proje uzun zamandır Meksika’dan Moğolistan’a birçok ülkede çalışıyor ve düzenli olarak o ülkelerden haber üretilmesini sağlıyor. Böyle bir girişim doğal olarak birçok yerden bağış ve destek alıyor.&nbsp;Veri şişirme konusu da burada başlıyor. Kurumun hazırladığı sunumlarda ve dışarıya sunduğu raporlarda yazan verilere göre okunma oranları dünyanın önde gelen haber siteleriyle yarışması gerekiyor. Fakat sonradan anlaşılıyor ki bu veriler yalnızca kendi sitelerini değil, haberleri paylaştıkları diğer yayınların okunma verilerini de içeriyormuş. Yani teknik anlamda okunma sayıları doğru olsa da aslında bunun tanımını oldukça esnetmişler.Verilerin özellikle dijital medyada ne kadar yanıltıcı olabileceği veya bunlarla oynamanın ne kadar kolay olabileceğini <a fr-original-style="" href="https://www.newslabturkey.org/2021/10/03/dijitalde-verilere-guven-olmaz/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">daha önce de konuşmuştuk</a>. Fakat burada sorunun altında daha farklı dinamikler yatıyor. O da gazeteciliğin etkisinin nasıl ölçüleceği meselesi.Özellikle toplumsal fayda amacıyla girişilen gazetecilik projeleri veya kâr amacı gütmeyen medya kurumları söz konusu olduğunda işin ekonomik boyutunu reklamlar veya aboneliklerden çok bağışlar, fonlar ve proje başvuruları şekillendiriyor. Durum böyle olunca da bu destekleri almanın yolu yapılan işin etkisini göstermekten geçiyor. Yani gazeteciliğin bir etki gösterdiğini ve sonuç yarattığını bir şekilde elle tutulur bir şeye dönüştürmek gerekiyor.Bu da büyük anlamda imkânsız bir iş. Çünkü gazetecilik dediğimiz işin etkisi veriye dönüştürülebilecek ya da fiziksel olarak gösterilebilecek bir şey değil. Çoğu zaman küçük adımlarla, toplum içerisinde veya odaklandıkları alandaki aktörlerde yarattıkları düzenli etkilerle zaman içerisinde görülebilecek bir şey.&nbsp;Bu yüzden de çoğu zaman alternatif yollar bulmak gerektiğinde ilk başvurulan yol okunma verileri veya takipçi sayıları gibi ölçülebilir şeyler oluyor. Bu da aslında yanlış bir algının oluşmasına ve toplumsal etkinin sosyal medyadaki “fenomenliğe” denk bir şey gibi görülmesine neden olabiliyor. Böyle bir algı oluşunca da insanların yapmak istedikleri iş için lazım olan sayılara ulaşmak için her yolu denemesi de kaçınılmaz oluyor.&nbsp;Son dönemlerde özellikle kâr amacı gütmeyen gazeteciliğe artan ilginin bu sorunun daha ciddi seviyelere ulaşmasına neden olması yüksek bir ihtimal. Elbette bir günde gazeteciliğin etkisini ölçmenin yolları ortaya çıkmayacak ama en azından bu konuyu konuşmaya ne kadar erken başlarsak ve yanlış yöntemlerden ne kadar çabuk vazgeçersek herkes için o kadar iyi olur.

Global Pre Journal ile ilgili hikayeler